GreenLED: een jaar van opschaling van hergebruik van regenwater in steden

GreenLED consortium in Los Ahijones, Madrid.

Het LIFE GreenLED project heeft als doel het hergebruik van regenwater in Europese steden op te schalen door een unieke oplossing te ontwikkelen die het mogelijk maakt drinkwater te vervangen door lokaal opgevangen regenwater. Het GreenLED consortium nadert het eerste jaar van uitvoering en kwam in mei bijeen in Madrid om de voortgang van dit unieke project te delen. GreenLED, medegefinancierd door het EU-financieringsinstrument voor milieu en klimaatactie LIFE, ontwikkelt twee demonstratiesites in Alphen aan de Rijn, Nederland en Madrid, Spanje om jaarlijks ongeveer 10 miljoen liter drinkwater te besparen. Het consortium heeft nauw samengewerkt met waterautoriteiten, architecten en eindgebruikers om de pilotlocaties te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat de lokale regelgeving wordt nageleefd. GreenLED zal een referentie creëren op het gebied van klimaatadaptatie door aan te tonen dat regenwater een betrouwbare waterbron kan zijn om te voldoen aan de groeiende vraag naar water in steden, waarbij wordt voldaan aan de wettelijke eisen voor volksgezondheid en hergebruik van regenwater in steden.

Innovatie in stedelijk waterbeheer  

Door het veranderende klimaat is de zoetwatervoorziening onzeker en een groeiend probleem. Het creëren van alternatieve bronnen voor een duurzame watervoorziening is daarom cruciaal om de kwaliteit van leven in de stad te behouden. Een van de grootste uitdagingen voor het hergebruik van regenwater in openbare ruimten en woonwijken is het gebrek aan kosteneffectieve en milieuvriendelijke alternatieven voor een goede waterbehandeling.

In 2023 ontving het GreenLED-consortium bestaande uit FieldFactors, de Technische Universiteit Delft (TU Delft) en de gemeente Alphen aan den Rijn in Nederland, in samenwerking met de Spaanse partners Polytechnische Universiteit van Madrid (UPM), het publiek-private samenwerkingsverband Junta de Compensación Los Ahijones in Madrid en watertechnologiebedrijf Apria Systems een subsidie van 3 miljoen euro van het LIFE-programma van de EU voor de ontwikkeling van een schaalbare oplossing voor regenwaterhergebruik voor stedelijke toepassingen.

Het GreenLED project integreert natuurlijke zuivering en ondergrondse opslagtechnologie met een energie-efficiënte UV-LED desinfectie. Op deze manier biedt het project een geïntegreerde en duurzame oplossing voor de behandeling, opslag en het hergebruik van grote hoeveelheden regenwater zonder de volksgezondheid in gevaar te brengen. Het project richt zich op het verwijderen van verontreinigingen zodat het water veilig is voor gebruik in toepassingen die in nauw contact staan met de mens, zoals irrigatie van groene daken, het vullen van fonteinen en stadsvijvers, zwemmen en spelen en voor industriële processen. De innovatieve oplossing voor regenwaterbeheer zal worden geïmplementeerd op twee demonstratielocaties in het stadscentrum van Alphen aan den Rijn in Nederland en in Los Ahijones in Madrid.

Eerste projectresultaten

Tijdens het eerste jaar van de implementatie heeft het consortium de basis voor het project gelegd, vooruitgang geboekt in de integratie van biofiltratie en aquiferopslag met UV-LED-technologie, een raamwerk voor effectbeoordeling ontwikkeld en toegepast en contact gelegd met de belangrijkste belanghebbenden. 

Los Ahijones in Madrid gaat een stedelijke vijver vullen met regenwater om drinkwater te besparen

In de stad Madrid zal de innovatie worden geïnstalleerd in Los Ahijones, een van de grootste stedelijke ontwikkelingen van de stad Madrid. Regenwater dat ter plekke wordt opgevangen, zal worden gebruikt om een stedelijke vijver te voeden, na behandeling met het BlueBloqs-systeem en UV-LED-desinfectie.

In droge periodes zal de Ahijones-demosite ook teruggewonnen water gebruiken voor hoogwaardige toepassingen, zodat er het hele jaar door voldoende water is - het eerste experiment van dit type in de stad Madrid. Als dit een succes wordt, heeft de stad Madrid de ambitie om vervolgens in de hele stad het hergebruik van regenwater voor niet-drinkbaar stedelijk gebruik mogelijk te maken. 

De samenwerking met Junta de Compensación, CA14 - het architectenbureau dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van de groene zones in Los Ahijones - en technici van de gemeente Madrid is cruciaal geweest voor de succesvolle integratie van de oplossing in het stadsontwikkelingsproject en voor het waarborgen van de naleving van de voorschriften en onderhoudsvereisten.

Technisch concept GreenLED in Demo Los Ahijones, Madrid.

In Alphen aan den Rijn wordt regenwater gebruikt om 50.000 m2 stedelijk groen te creëren.

Om het hitte-eilandeffect in de verharde binnenstad te verminderen, gaat de gemeente Alphen aan den Rijn 50.000 m2 groene gevels en groene daken aanleggen. Om het groen van water te voorzien, wordt het verharde oppervlak in het centrum afgekoppeld van het riool, zodat er jaarlijks 15 miljoen liter regenwater voor hergebruik beschikbaar komt. Met de BlueBloqs-technologie wordt opgevangen regenwater gezuiverd en ondergronds opgeslagen. Een UV-LED nabehandelingsinstallatie zuivert het onttrokken water voordat het wordt gebruikt voor irrigatie van groene daken en gevels in gebouwen.

Een overvol stadscentrum is een uitdaging gebleken voor de integratie van nieuwe oplossingen. De projectgroep heeft samengewerkt met gemeentelijke technici om de uitdagingen met betrekking tot conflicterend grondgebruik en ruimtelijke beperkingen aan te pakken.

Het ontwerp voor de implementatie van beide demolocaties zal in de komende maanden worden afgerond en de bouwwerkzaamheden zullen eind 2024 van start gaan. De pilotlocaties zullen continu worden gemonitord door de Technische Universiteiten van Delft en Madrid om de impact en effectiviteit van de oplossing te evalueren.

De integratie van de BlueBloqs-technologie voor regenwaterzuivering en ondergrondse opslag, aangevuld met UVC-LED-desinfectie, zal de overgang naar waterneutrale en klimaatadaptieve gebouwen en stedelijke ontwikkelingen in Nederland, Spanje en andere Europese regio's mogelijk maken.

Technisch concept GreenLED in Alphen aan den Rijn, NL.

Wil je meer weten over dit ambitieuze project?

Neem contact op met Thomas, onze projectleider. Hij vertelt je graag meer over GreenLED.